بازار جذاب قطعات و مجموعه های خودرو روسیه برای شرکت های ایرانی

خریداران خودرو در روسیه، برخلاف روزهای اتحاد جماهیر شوروی که مردم برای خرید ماشین سالها در لیست انتظار میماندند، اکنون حتی بدون نیاز به خروج از خانه میتوانند خودرو مورد علاقه خود را از نمایندگی اصلی کمپانی با قیمت و شرایط آسان خریداری کنند.

چند سالی است که روسیه آرزو دارد به بزرگترین بازار خودرو اروپا تبدیل شود البته با شرطی کوچک که حتیالامکان خودروها در روسیه مونتاژ و ساخته شده باشند، حتی اگر لامبورگینی و پورشه باشد. روسها خوب میدانند که خیلی زود است همچون امریکا به رقم ۸۵۰ خودرو برای هر هزار نفر برسند، اما در خود توان نزدیک شدن به این آمار را سراغ دارند
متاسفانه صنعت خودرو ایران (خودروسازی و قطعهسازی) با وجود اینکه روسیه بهعنوان دوازدهمین بازار بزرگ خودرو جهان است و در حال تبدیل شدن به بزرگترین بازار خودرو در اروپاست، هنوز از خواب غفلت این بازار بزرگ برنخواسته و بهظاهر عجلهای هم برای بیدار شدن ندارند. این در حالی است که خودروسازان امریکایی (رقیب سرسخت سیاسی روسیه) مانند فورد و جنرالموتورز سرمایهگذاریهای مشترکی را با تویوتا، نیسان، هیوندای، فولکسواگن، ولوو و رنو در روسیه انجام داده و خیابانهای شهرهای بزرگ روسیه چون مسکو و سن پترزبورگ را تبدیل به نمایشگاه خودروهای مدرن کردهاند. شواهد و قرائن نشان می دهد که مدیران شرکت های خودرو سازی و قطعه سازی در ایران هنوز برنامهای برای حضور پر رنگ و ماندگار در این بازار انبوه علی رغم روابط خوب سیاسی و فرصت ایجاد شده از طریق موافقت نامه تجاری ترجیحی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا  ندارند.

برای فهم اندازه و اهمیت بازار روسیه همین قدر کافی است بدانیم که دولت اوباما در دسامبر سال ۲۰۱۲ میلادی (دی ۱۳۹۱ خورشیدی) قانون اصلاحیه جکسون-وانیک (حامیان اصلی طرح محدودیت  تجارتبا بلوک کمونیسم به رهبری هنری ام.اسکوپ جکسون از واشنگتن در مجلس سنا و چارلز ا. وانیک از اوهایو در مجلس نمایندگان) را با قانون مگنیتسکی که خواستار لغو قانون جکسون- وانیک و برقراری روابط تجاری عادی دائمی بود، جایگزین کرد تا شرکتهای امریکایی بهویژه فعالان در صنعت خودروف قطعات و مجموعه های وابسته بتوانند در روسیه سرمایهگذاری و فعالیت کنند
دولت روسیه برای تشویق بیشتر تولید در داخل روسیه، در سال ۲۰۰۵ (۱۳۸۴) برنامهای را آغاز کرد که برای شرکتهایی که سالانه در روسیه حداقل ۲۵ هزار خودرو تولید میکردند با حداقل ۳۰ درصد استفاده از قطعات بومی تعرفههای این حوزه را کاهش میداد. اکنون این الزامات برای تولید داخلی به  ۳۵۰ هزار خودرو سالانه و ۶۰ درصد قطعات

داخلی افزایش یافته است. اندازه بازار قطعات خودرو در این کشور 145 میلیونی، سالیانه بالغ بر 21 میلیارد دلار می باشد که بخش بزرگی از آن توسط شرکت های قطعه سازی بین المللی خارج از فدراسیون روسیه تامین می شود. مهمترین ویژگی های بازار روسیه در حال حاضر که می تواند برای شرکت های ایرانی یک مزیت محسوب شود به شرح ذیل می باشد.:

  • تحریم های غرب علیه روسیه و تحریم متقابل روسیه علیه دنیای غرب

  • رویکرد روسیه به تامین نیازهای خود از طریق کشورهایی نظیر ایران (موافقت نامه تجاری ترجیحی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا)

  • بازار مصرفی بزرگ (جمعیت 145 میلیونی فدراسیون روسیه)

  • توجه به کیفیت و استاندارد محصولات

بر اساس آمارهای مرکز تجارت جهانی، بیش از 12 درصد واردات کشور روسیه مربوط به صنایع خودروسازی، قطعه سازی و حمل و نقل می باشد. بر اساس آمارهای سال 2014، 34 میلیارد دلار واردات خودرو، قطعات و مجموعه های وابسته به این کشور اتفاق افتاده که سهم ایران تنها 7 میلیون دلار بوده است. واردات از ژاپن، آلمان و آمریکا در این سال ها بیشترین حجم را به خود اختصاص داده است. 

بررسی های صورت گرفته توسط "دپارتمان مطالعات گروه همکاری های صنعتی بازرگانی ایران و روسیه (ICC)" نشان می دهد، بعد از کاهش میزان فروش خودرو طی سال های 2013 تا 1016 در کشور روسیه بدلیل مشکلات ناشی از اقتصاد کلان، شاهد رشد این بازار در سال 2017 بوده ایم. این موضوع باعث شد تا رشد 12.8 درصدی در سال 2018 و در نتیجه فروش 1.8 میلیون خودرو در این سال محقق شود. تمامی شواهد نشان می دهد که این بازار خود را برای تقاضای بالای 2 میلیون دستگاه خودروی سواری و حمل و نقل تجاری سبک در سال 2021 اماده می کند. بر اساس همین مطالعات رشد صنعت خودرو، قطعه سازی و مجموعه سازی در کشور روسیه در سال های اخیرتحت تاثیر سایر متغیرهای کلان اقتصادی نظیر جایگاه ارزش روبل در برابر سایر ارزها، نرخ تورم، نرخ سود بانکی برای خرید اتومبیل، قوانین و مقررات دولتی در حوزه صنعت خودرو و قطعه سازی، مکانیزم های حمایتی و ... است.